Là một trong các thành phần quan trọng của môi trường marketing tổng thể, môi trường dân số học (tiếng Anh: Demographic environment) đòi hỏi sự chú ý từ bộ phận tiếp thị của mỗi công ty.
Hình ảnh minh họa (Nguồn: chó Parson Russell Terrier).
Môi trường nhân khẩu học
Khái niệm.
Trong tiếng Anh, môi trường dân số học được gọi là: Demographic environment.
Nhắc đến những đặc tính của dân số liên quan đến một tập đoàn hoặc quốc gia, môi trường dân số học có tác động quan trọng đến thị trường. Những yếu tố như sự phân bố tuổi tác, sinh tử, nhập cư, tình trạng hôn nhân, giới tính, trình độ học vấn, tôn giáo và đặc điểm địa lý được sử dụng để chia nhỏ và nghiên cứu các thành phần của môi trường dân số học.
(Theo Từ điển Tiếng Anh về Tiếng Việt, Hội đồng Tiêu chuẩn Trách nhiệm Tiếp thị).
Lĩnh vực nhân khẩu học tập trung vào việc khảo sát và phân tích các yếu tố như quy mô dân số, mật độ địa lý, độ tuổi, giới tính, chủng tộc, nghề nghiệp và các thông số thống kê khác liên quan đến dân số.
Tạo ra khách hàng cho doanh nghiệp được xem là yếu tố quan trọng hàng đầu mà bất kỳ nhà quản trị marketing nào cũng cần chú ý đến, bởi vì tiềm năng thị trường.
Các phương diện tác động
Những đặc tính khác nhau của nhân khẩu có thể gây ra sự khác biệt không chỉ về quy mô mà còn về các nhu cầu đặc biệt. Vì vậy, tiếp cận với dân số theo các góc độ khác nhau có thể trở thành những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định marketing của doanh nghiệp.
Nhân khẩu hay dân số tác động tới hoạt động marketing của các doanh nghiệp chủ yếu trên các phương diện sau:.
Tín hiệu về quy mô thị trường lớn bị ảnh hưởng bởi quy mô và tốc độ gia tăng dân số, thường thì quy mô dân số của một quốc gia, một vùng, một khu vực hoặc một địa phương càng lớn.
Kích thước thị trường, được xem như là một chỉ báo về sự phát triển tương ứng với tốc độ tăng, giảm hoặc chậm của dân số. Vì vậy, các thị trường có dân số đông đảo luôn thu hút sự quan tâm của các công ty, bao gồm cả các công ty sản xuất hàng tư liệu và tiêu dùng.
Thỉnh thoảng, liên hệ giữa các sản phẩm không luôn hoàn toàn phù hợp và có thể là một cơ hội hoặc mối đe dọa cho các doanh nghiệp khác. Tất cả điều này, tất nhiên, phụ thuộc vào tình huống cụ thể.
Kích cỡ yêu cầu của các sản phẩm và dịch vụ đặc thù phụ thuộc vào đặc điểm yêu cầu rất cao của đối tượng dân số. Đối tượng dân số được xem xét từ nhiều khía cạnh khác nhau và mỗi khía cạnh sẽ có tác động khác nhau đến các quyết định tiếp thị.
Đối tượng dân số đang được các nhà quản trị marketing quan tâm đến bao gồm giới tính và độ tuổi. Đây được xem là các yếu tố quan trọng trong cơ cấu dân số, đặc biệt trong lĩnh vực hàng tiêu dùng.
Có thể khẳng định, hai thông số quan trọng nhất ảnh hưởng đến cấu trúc các sản phẩm và dịch vụ sử dụng. Việc tạo cơ hội cho nhóm sản phẩm này gây khó khăn cho các sản phẩm khác là vấn đề không thể tránh được.
Các chuyên gia quản lý thị trường quan tâm đến việc phân tích cấu trúc dân số theo các khía cạnh công việc, đô thị và nông thôn, cũng như trình độ học vấn. Tuy nhiên, sự thay đổi của các chỉ số này diễn ra một cách chậm rãi và có tính chất tiến dần thay vì nhanh chóng.
Một vấn đề đáng chú ý trong nhiều quyết định về marketing là tình trạng hôn nhân và gia đình. Các yếu tố liên quan đến gia đình như tuổi kết hôn, tuổi sinh con đầu tiên, quy mô gia đình, số lượng gia đình, số lượng con sinh ra trong một gia đình… Có ảnh hưởng lớn đến trạng thái và tính chất của thị trường tiêu thụ.
Kết nối với xã hội hiện đại, xu thế của các cá nhân sống độc thân đang gia tăng và trở thành một xu hướng đáng chú ý cho nhiều doanh nghiệp.
(Tài liệu tham khảo: Marketing cơ bản, GS.TS. Trần Minh Đạo, 2018, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân).
