Phụ huynh cần dạy cho con những kỹ năng quan trọng trong cuộc sống từ khi con còn nhỏ, bao gồm cách nói chuyện, thái độ và đặc biệt là tính trung thực. Trung thực là một phẩm chất cao quý và nếu thiếu nó, sẽ không thể xây dựng được mối quan hệ bền vững trong cuộc sống. Có một câu ngạn ngữ nói rằng “Một lần không trung thực, vạn lần không tin tưởng”, nhằm nhắc nhở rằng tiền bạc có thể tìm lại được nhưng lòng tin của người khác thì rất khó lấy lại. Dù có thu được lợi ích gì đi nữa, bội tín sẽ đem lại hậu quả kéo dài trong cuộc đời.
Mục Lục
1. Ý nghĩa của câu “Một lần bất tín, vạn lần bất tin”
Tầm quan trọng của lòng trung thực không thể phủ nhận bởi vì nếu bạn không giữ lời hứa một lần, thì những người mà bạn đã làm mất niềm tin sẽ không bao giờ tin tưởng bạn nữa. Một lần không trung thực, vạn lần mất niềm tin.
2. Chữ tín – “ Một lần bất tín, vạn lần bất tin”
Một phẩm chất vô cùng tuyệt vời và quý giá là tính trung thành, chuẩn mực đạo đức mà tất cả phải tuân thủ. Việc bảo vệ tính trung thành là cách thể hiện sự tôn trọng đối với người khác và đây là biểu tượng đại diện cho mỗi cá nhân.
Thường thì mọi người đề cập tới từ “Uy tín” rất nhiều và xem nó như là yếu tố quan trọng đối với việc đạt được thành công. Uy tín là tình trạng tin tưởng lẫn nhau không bị phản bội và luôn giữ lời hứa và thực hiện những điều đã cam kết. Để trở thành một người có uy tín, trước hết phải bắt đầu từ bản thân và sau đó mới chú ý đến uy tín của những người khác.

Nếu bạn không có lòng tin, bạn là người không đáng để tin cậy. Nếu bạn có tính cách như vậy, bạn sẽ không bao giờ đạt được thành công trong cuộc sống và sự nghiệp.
Lưu ý rằng từ khi con còn nhỏ, hãy dạy cho con bạn trở thành một người đáng tin cậy. Đừng để con bạn sau này bị đánh giá là không thể tin được. Do đó, các bậc phụ huynh cần chú ý điều này.
Từ ”Tín” mang ý nghĩa tốt đẹp về lòng tin.
Sự Tôn Trọng là rất quan trọng, điều này là vấn đề danh dự của mỗi cá nhân được xem là ưu tiên hàng đầu. Điều này cũng tương tự như ngũ hạnh trong văn hoá ta, gồm có nhân, nghĩa, lễ, trí, tôn trọng. Nếu thiếu bất kỳ một trong số này, thì sẽ không được đánh giá cao trong mắt người khác.
Để thấu hiểu ý nghĩa sâu sắc của từ Tín, bạn cần hiểu cách viết và cấu thành từ này trong ngôn ngữ Hán. Từ Tín được phiên âm từ ngôn ngữ Hán. Nếu bạn có khả năng nhận thức điều này, bạn sẽ đạt được lòng tin và sự tín nhiệm từ người khác đối với mình, giúp cộng đồng kết nối và hợp tác dễ dàng với nhau.
Mỗi cá nhân khi phát biểu phải tạo ra niềm tin, sự tin cậy. Để đạt được sự tin cậy từ mọi người, cần phải hiểu rằng cách viết có thể được hiểu. Vì vậy, hãy tránh phát biểu mà không ai quan tâm hoặc không ai tin tưởng. Như câu tục ngữ cổ: “Một khi mất niềm tin, mười lần rất khó để khôi phục lại”.
3. Bài học về giữ chữ tín
Câu chuyện thứ 1
Nữ thiếu nữ đáng yêu của tác gia Đức Thomas Mann có tên là Elektra, là một đứa trẻ rất thông minh và thân thiện, tuy nhiên lại không thành thật và không giữ lời hứa.
Thomas Mann phát hiện con gái phạm lỗi một ngày. Thay vì trách mắng, ông đưa con vào phòng riêng và nói chuyện nghiêm túc. Ông nhắc nhở con rằng ở độ tuổi 7, con có trách nhiệm với lời nói và hành động của mình. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng nói dối và không giữ lời hứa sẽ có hậu quả nghiêm trọng và nếu ai cũng như vậy, thế giới sẽ trở nên thiếu trung thực và không có sự tin tưởng. Ông hy vọng con sẽ hiểu và không tái phạm lỗi lầm này.

Elektra cảm thấy xấu hổ và đồng ý với nhận xét của bố. Từ đó, cô bé đã thực hiện một cách nghiêm túc thay đổi thói quen xấu đó. Sau nhiều năm, Elektra vẫn nhớ rõ những lời dạy bảo chân thành từ cha của mình.
Giáo dục và học cách kính trọng và chịu trách nhiệm với bản thân là rất cần thiết mà cha mẹ và học sinh cần phải nhận thức. Để giảng dạy cho con em mình, cha mẹ cần tiếp thu, hiểu được điều này. Hành vi của người lớn sẽ ảnh hưởng đến quá trình học tập của các em. Đây là một thông điệp nhỏ muốn chia sẻ với tất cả cha mẹ và học sinh.
Từ khi còn nhỏ, các em dân tộc người Do Thái đã được hướng dẫn bởi cha mẹ về tầm quan trọng của việc giữ chữ tín và hình thành cho trẻ những thói quen trung thực. Người Do Thái tin rằng thành tín và trung thực là điều căn bản của con người trong cuộc sống và giao tiếp hàng ngày. Dù một người có tài giỏi và giàu có đến đâu, nếu thiếu sự thành tín, anh ta sẽ dần mất đi tất cả và khó đạt được thành công. Do đó, việc coi trọng chữ tín là tiêu chuẩn đạo đức mà ai cũng cần tuân thủ và là một yếu tố quan trọng dẫn tới thành công. Ông bà đã dạy chúng ta câu “Một lần thiếu tín, vạn lần bất tin” để nhắc nhở con cháu về tầm quan trọng của chữ tín và trung thực.
Để xây dựng phẩm chất đáng tin cậy cho con, cha mẹ có thể áp dụng các cách sau khi trẻ còn nhỏ: hướng dẫn con phải chịu trách nhiệm với những lời nói của mình.
Câu chuyên thứ 2
Tôn trọng cam kết, tuân thủ lời hứa.
Một lần, gia đình Như Tiểu Mã định thăm nhà bạn bè. Các em nhỏ sẵn sàng với trang phục chỉn chu, nhưng Như Tiểu Mã vẫn ngồi trước cây dương cầm chơi đàn liên tục. Vì từ bé, cha mẹ đã dạy cô trở thành người giữ lời hứa.
Người mẹ kêu gọi: “Hãy nhanh chóng đi các con”.
Như Tiểu Mã miễn cưỡng đứng lên nhưng lại nhanh chóng ngồi xuống người mẹ thấy lạ vội hỏi: “Con sao thế?”.
Như Tiểu Mã lo lắng nói: “Có thể hôm nay con không thể đồng hành cùng cha mẹ”.
Cha hỏi: Vì sao vậy con?
Theo như lời Tiểu Mã, hôm qua tôi đã có cuộc hẹn với Tiểu Trân và họ sẽ đến nhà tôi vào ngày hôm nay. Tôi đã cam kết sẽ giúp Tiểu Trân học cách cắm hoa. Được rồi.
Sau đó cha nói: ”Không sao đâu, đó chỉ là một việc nhỏ thôi. Lần khác con có thể dạy bạn được.”
”Không được, tôi lo sợ rằng khi Tiểu Trân đến, sẽ không có ai ở nhà”, Tiểu Mã lo lắng nói.
Sau khi trở về, con đã hẹn bạn một ngày khác để trồng hoa cùng. Con sẽ đến thăm Tiểu Trân để giải thích và xin lỗi bạn ấy. Mẹ cô đã đề nghị điều đó.
Quyết liệt lắc đầu, Tiểu Mã khẳng định rằng nếu đã cam kết với ai thì không thể bỏ ngoài tai được. “Con phải giữ lời hứa, mẹ đã dạy như vậy”, con nhắc nhở mẹ.
Cha mẹ cô vui vẻ cười và tán dương rằng Tiểu Mã là một người biết giữ lời. Tiếp theo, họ khuyên cô ở nhà đợi bạn.
Sau khi gia đình và những người khác đến thăm bạn, Tiểu Mã vẫn còn một mình ở nhà khi cha mẹ quay trở về.
”Con của Tiểu Mã và Tiểu Trân ở đâu rồi?” Cha hỏi.
“Nếu Tiểu Trân vắng mặt, có thể xảy ra sự cố khi chuẩn bị đi”, Khánh Linh đáp lại một cách điềm tĩnh.
Mẹ nói: “Tiểu Trân không tới à, vì vậy Tiểu Mã của chúng ta đã phải ở nhà một mình”.
Phản ứng của Tiểu Mã là: “Dù Tiểu Trân không tham gia, tôi vẫn rất hạnh phúc vì đã giữ lời hứa của mình. Không có gì phải lo lắng, mẹ ạ”.
Giữ lời cam kết sẽ mang lại niềm vui và được sự tín nhiệm của người khác, điều này rõ ràng được thể hiện sau câu chuyện trên.
Câu chuyện thứ 3
Một cặp vợ chồng kia sinh được một cô con gái. Vì quá ách tắc với công việc, họ ít để tâm đến con của mình và điều này gây ra nguyên nhân khiến cho con họ bị tổn thương.
Nếu con học chăm chỉ và được bằng khen, họ đã hứa sẽ dẫn bé đi chơi hằng tuần và chủ nhật.
Cô bé đã nỗ lực học tập chăm chỉ vì được hứa hẹn từ ba mẹ, nhưng mỗi khi cô bé muốn đi chơi thì họ vẫn từ chối và giải thích rằng họ đã không thể giữ lời hứa.
Sau này cô cũng không đòi đi chơi nữa mà cứ đâm đầu vào học, cho tới khi cô thi lớp 12.
Cô đã nói với ba mẹ rằng: “Nếu con đỗ đại học, ba mẹ sẽ mua cho con một chiếc xe để di chuyển thuận tiện hơn khi đi học”.
Người con gái trả lời một cách bình tĩnh: ”Được ạ”.

Sau đấy thì cô đậu đại học thật và ba mẹ cô đã mua cho cô một chiếc xe như đã hứa.
Tuy nói điều đó, nhưng cô gái đã từ chối: “Từ nhỏ, tôi đã cam kết với bố mẹ sẽ học tập chăm chỉ. Tôi đã thực hiện cam kết đó và hiện tại, tôi đã đỗ đại học như đã hứa. Tuy nhiên, tôi không cần điều đó, tôi chỉ muốn bố mẹ nhớ lại những gì đã hứa với tôi khi tôi còn nhỏ.”
Nàng thiếu nữ im lặng và cảm thấy ân hận vì những lời hứa từ cha mẹ chưa bao giờ được thực hiện với mình. Người cha mẹ cũng đang cảm thấy hối hận vì việc này. Hiện tại, con cái của họ đã không còn tin tưởng vào lời nói của cha mẹ nữa.
Thực hiện hành động theo những gì đã được nói với người khác là sự giữ lời. Nói ra hoặc tự hứa trong lòng đều có thể biểu đạt lời hứa. Cần luôn tôn trọng lời hứa và kiên trì thực hiện đến cùng sau khi đã quyết định.
Do đó, duy trì tính trung thực là một phẩm chất vô cùng đáng quý, là cách thể hiện sự tôn trọng đối với người khác, là hình ảnh đại diện của mỗi cá nhân. Vì thế, cha mẹ cần nuôi dưỡng phẩm chất này cho con từ khi còn nhỏ. Bất kể tình huống nào, chúng ta cũng phải chịu trách nhiệm về những lời nói và hành động của mình để thuyết phục người khác thấy rằng mọi việc chúng ta làm đều vì lợi ích của họ. Để giữ trọn vẹn tính trung thực, chúng ta có thể từ bỏ bất cứ việc gì để thực hiện lời hứa của mình.
Để giúp con phát triển các mối quan hệ tốt hơn, cha mẹ nên khuyên con không đến muộn nếu không thể đến đúng giờ hẹn. Nếu không thể tham gia, hãy thông báo trước để đối phương có thể sắp xếp lại lịch trình của mình. Điều này giúp con nhận ra rằng, việc không giữ lời hứa sẽ làm mất uy tín và không ai muốn kết bạn với một người không đáng tin cậy. Thành tín là yếu tố quan trọng để đạt được thành công trong cuộc sống.
Sử dụng linh hoạt thuật ngữ Tín là rất cần thiết trong cuộc sống và không nên cứng nhắc theo quy định. Tuy nhiên, để phù hợp với thời đại, đôi khi ta phải từ bỏ sự khăng khăng và nhận ra rằng điều mà ta cố giữ chỉ là sự cố chấp, chứ không phải là tôn trọng lời hứa. Việc từ bỏ những nguyên tắc nhỏ để đạt được mục tiêu lớn và không cứng nhắc trong hành động theo kế hoạch là cách đúng để duy trì mục tiêu lớn và xứng đáng với đẳng cấp nhân văn của thời đại.
Tính trung thực được coi là một sự thật không thể thiếu và cần phải tuân thủ, bao gồm việc không chệch sự thật và dám đối diện với sai lầm khi gặp phải. Cha mẹ nên khuyến khích con kể chuyện một cách trung thực từ khi còn nhỏ để rèn luyện phẩm chất thành tín. Điều này là cách đầu tiên để xây dựng sự thành tín cho trẻ, cùng với trí tuệ, sẽ giúp trẻ vượt qua mọi khó khăn và đạt được vị trí đáng kính trong tương lai.
Tính trung thực hay hiểu đơn giản là giữ sự trung thực với người khác luôn là phẩm chất đạo đức và tiêu chuẩn làm việc của những người thành đạt. Với cuộc sống hiện đại, hãy gieo trồng tâm tính trung thực cho con em để họ đạt được nhiều thành công hơn trong cuộc sống.
Giúp các em tiếp thu được những kiến thức về các câu tục ngữ truyền thống của tổ tiên chúng ta như câu “Một lần không tin, vạn lần không tin”. Bài viết dưới đây sẽ kể 2 câu chuyện khác nhau nhưng đều nhằm mục đích truyền đạt thông điệp đó đến các em.

>> Tìm hiểu thêm:
- Khám phá những thể loại văn bản thường xuất hiện trong văn chương.
- Kế hoạch và bài viết mẫu phân tích nhân vật Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ.
- Đánh giá bài thơ Chiều Tối – tài liệu tham khảo hữu ích cho sinh viên.